2010(e)ko martxoaren 29(a), astelehena

Laikotasunaren defentsan

Eman dezagun esaten dudala estralurtarrek jarri gintuztela planeta honetan. Ez hori bakarrik, gainera, orduz geroztik, gu zaintzen dabiltzala eta tarteka bisitalditxo bat egiten digutela. Eman dezagun esaten dudala, gure planeta desagertzen denean, edo desegiten dugunean, beraiek esan bezala biziz gero salbatzera etorriko zaizkigula, beraien bizi lekura eramanez, han bizimodu zoragarria izan dezagun. Baina esan dezadan beste zerbait, alegia, beraietako asko gure artean bizi direla ezkutuan, gutako edozeinen itxura hartuta; eta badirela pertsonak noizean behin euren espazio-untzietara eraman dituztela, eta han nolabaiteko aldaketa genetikoak egin dizkietela.
Jakina, halakorik sinistuko banu, erotzat edo antzeko zerbaitetaz hartuko nindukete. Esango banu, ordea, Jaungoikoa izenez ezagututako goi izaki batek mundua eta bertan dagoen guztia, gu barne, egin zuela eta gutaz kezkaturik bizi dela; esango banu, Jaungoiko horren deia entzun dudala eta berak esandako bidetik abiatuko naizela, gerora zerua izenez ezagututako leku batean zoriontasunean eternitate guztirako bizitzeko; guzti hau esango banu, inork ez ninduke erotzat hartuko. Ez nindukete erotzat hartuko kontatuko banu, Ama Birgina izenarekin ezagututako jainko horren ama agertutako leku batera joan naizela peregrinazioan, eta gaixotasun bat sendatu zaidala hark bedeinkatutako ura edan ondoren. Are gehiago, sinesmen horretaz ezatabaidatuko genukeen, aldeko eta kontrako argudioak jarriz. Ni Jainkoaren existentzia baino, haren inexistentzia frogatu beharko luke nire sinesmenaren irrazionaltasuna defendatuko zuenak.
Zein da ordea bi sinesmenen arteko diferentzia? Zein ero edo arraro izatearen eta pertsona fededuna izatearen ezberdintasuna? Ez ote daude bi sinesmen horiek irrazionaltasunaren muga berdinean? Beharbada dagoen diferentziarik handiena izango da bigarren sinesmena erabat onartua dagoela gure jendartean; bigarrena, berriz, lunatikoen zerbait besterik ez delarik. Izan ere, biak, froga ezineko zerbaitetan oinarritzen diren fedeak ditugu. Fedea frogarik behar ez duen sinesmena den aldetik, norbanakoaren aukeran sartu behar dugu; pentsamenduaren askatasunaren eskubide gisa hartu beharko genuke; hortaz, bakoitzak duen sinesmenaz eta fedeaz eztabaidatzeko orduan ikuspegi honetatik heldu beharko genioke, alegia, pertsonak, pertsona denetik, mundua ulertzeko azaltzen duen gogoetatik.
Zer gertatzen da ordea arlo pertsonal hori gainditzen denean? Zer gertatzen da halako sinesmen irrazional horiek jendartearen antolatze eremura heltzen denean? Aski ongi dakigu, izan ere historiak froga ugari uzten baitizkigu. Pertsona humanoen gainetik dagoen goi mailako inteligentzia froga ezinaren hitzek gure bizitza antolatzeko eta bideratzeko aitzakia erabiltzen denean jendearen askatasuna, debekatuta ez denean, mugatuta gelditzen da. Horixe ikusten dugu gure jendartean Eliza Katolikoak daraman jokaeran, hau da, balore erlijioso batzuetan oinarritutako ikuspegiak guztiei ezarri nahian, inporta gabe balore horiek onartzen diren edo ez. Lotsagarria da oraindik hezkuntza sistematik kanpo ez egotea erlijio ikasgaia; lotsagarria den bezala erlijio katolikoak duen presentzia instituzio publikoetan zein ekitaldi ofizialetan. Guzti honek ez du zerikusirik bakoitzak dituen sinesmenak errespetatzearekin, baizik edozein erlijioaren agerpena arlo pribatuan agertzearekin.
Jakina, errespetu osoz hartu behar dira kristautasunaren eta katolikotasunaren bidetik doazenak, eskubide osoa baitute euren sinesmenak nahi bezala azaltzeko eta defendatzeko. Are gehiago, uste dut euren burua kristautzat hartzen duen jende asko jendarte askeago eta justuago baten alde zintzoki lan egiten ari direla, balore humanista handiak gizarteratuz. Baina, beste gauza bat da egun Erromako Eliza Katolikoak (bere jerarkiaz ari naiz), daraman laikotasunaren kontrako erabateko eraso zuzena. Badirudi hainbat urtetan izandako pribilejioak galtzeko beldur dela. Abortoa, homosexualen ezkontzak, irakaskuntza, dibortzioa..., hainbat gaietan bere balore moralak guztiei ezarri nahian dabil. Onartezina da hori. Eta ez dadila inor nahas, hau ez da sinestunen kontrako zerbait, laikotasunaren aldeko aldarria baizik. Norberak era dezala bere bizitza bere baloreen arabera, bestei kalterik eragiten ez dion bitartean, baina ez dadila saiatu gainontzekoei balore horiek inposatzen.

iruzkinik ez: