2018(e)ko urriaren 6(a), larunbata

BATUA

Ipuinak kontatzen hasi eta berehala konturatu nintzen, zein ipuin kontatu bezainbat garrantzia zuela ipuin horiek nola esan, zein hizkera erabili; hizkuntzaren zirrikituek arintasuna ekartzen zutela, ñabardurek dimentsio berezia ematen ziotela.  Barandiaranek edo Azkuek, esaterako, euskalkietan jasotako ipuinak, mintzaira aberasteko baliagarria izan zitzaizkidan, euskararen aberastasuna begien aurrean jarri baitzidaten, ez bakarrik lexikoan, baina, batez ere, kontakizuna ahoz ematerakoan narrazioa aberasteko orduan. Aski ezaguna egin den Artxila Mortxila esakunea, adibidez. Wesbterrek Lapurdi aldean jasotako sorgin ipuin batean agertzen da: Artxila Mortxila, zakuan sar! Baliabide polita beste istorioetan erabiltzeko. Txan magoari erakutsita, berak haur guztien imajinarioa aberastu zuen maisuki. Ikasi nuen ere, Italo Calvinok, kontu zaharrez arituta,  aipatzen duen egituraren praktikotasuna eta arintasuna. Kontatzea ez da idaztea, beraz, ahozko narrazioak beste molde bat eskatuko du.

Euskal Herriaren lurralde ezberdinetan ibilita, ordea, zein behar zuen erabili beharreko euskara? Nire euskalkia, nahikoa aldrebestua bestalde? Nola kontatu Sestaoko euskaldunei? Nola Garazikoei edo Markinakoei? Nola euskara ikasleei? Orain dela 50 urte euskara batua, edo estandarra, abiatu ez bazuten zaila izango nuen. Euskarak ematen dituen baliabideekin ahozko kontakizunak emateko nolabaiteko estandarra ehuntzen joan naiz, edozein euskaldun ulertzeko modukoa. Arantzazuko benetako miraria ote?

GARA egunkarian argitaratutako zutabea

iruzkinik ez: