2009(e)ko azaroaren 22(a), igandea

Zapatak


Idatzitakoa norbaitek irakurtzea, hara hor gakoa. Durangoko Euskal Liburu Azoka bertan dugula, seguraski, betiko polemika pitoa agertuko da, alegia: "saldu bai, bai
na irakurri..." Eta urteroko denbora galtze horretan hitzazpertuetan sartuko gara. Tira, agian, normala izango da, nahiz eta aurten liburu elektronikoak konpetentzia egingo dion eztabaiden erresuman. Normala diot izan ere, idatzitakoa irakurri ezean hutsaren hurrengoa gertatzen baita, liburua objetu soila bihurtuz, apalategi ikeatarrean lo. Idatzitakoa argitaratutakoan ere, zenbat irakurlerengana helduko gara, ordea? Idazleak nahiko luke berak idatzitakoa ahalik eta jende gehiena heldu; baina, askotan, liburua argitaletxearen biltegian pilatzen dira, erreziklatzeko ordua heltzen zaien arte.
Antzerkiarekin berriz bestela gertatzen da. Antzerki lan bat idazterakoan ez dira irakurleak bilatzen, ikus-entzuleak baizik. Antzerki lanak izango dira, seguraski, irakurle gutxien duen literatur generoa; horren aurrean baina, bestelako generoekin alderatura jende gehiagora heltzen ohi da. Antzerki lanak ez dira bakardadean ezagutzen, taldean baizik. Antzerki ikusleek batera "irakurtzen" dute egilearen lana, eta honek nolabaiteko konplizitatea sortarazten du beraien artean. Amaieran gainera, inpresioak konpartitu daitezke, nahi izanez gero.
Eta aurrekoan Zapatak bakarrizketa bi egunez segidan eskaini zuten. Eta horrek pozten nau, izan ere gelako bakardadean idatzitako lana bizirik ikustea barne poza sortarazten dit. Seguraski, Ainhoa Alberdi antzezteko prest ez balitz agertu, Jurdana Otxoa bibolinarekin ezinbesteko girotzea jarri eta Ainara Gurrutxaga zuzentzeko lanak hartu, zirriborratutako hitzak karpeta batean geratuko lirateke beratzen. Baina Zarautzeko gaztetxean bildutako ikusleen erreakzioak eta komentarioak, eszenaratzea bezalaxe, ikasbide dira. Liburu batean bere sormen lana ematen duen idazleak zaila izaten du jakitea irakurlearengan sortutako erreakzioak. Antzerkian berriz berehala jakin ohi dituzu. Bestalde, eta hasierako hitzetara itzuliz, testu hori paperean emanik jende gutxirengana helduko zen, baina eszenan jarrita, seguraski askoz jende gehiagok ezagutuko du testua (emanaldiak eginez gero, noski, baina hori beste arazo bat da, orain azalduko ez duguna).
Uste dut euskal literaturak antzerkiaren potentziala ez duela barneratu oraindik. Euskararen defentsan eta garapenean dabiltzanak tresna ederra dauka antzerkian. E-book, internet eta halako tresnen erabilera hitzetik hortzera gabiltzan honetan, hain zaharra den antzerkia baztertzea, baliabide garrantzitsua galtzea litzateke.
Ni, oraingoz, pozik nago, nire neuronatik sortutako zerbait norbaiten interesa ekarri duelako. Nahiz eta meritua erdibana konpartitu aktorea eta zuzendariarekin. Baina bizitza gozatzeko konpartitu egin behar da, ezta?

iruzkinik ez: