Manifestua

         Ahozko Narrazioak egiteko duen ospakizunik handiena bere garaikidetasunaren aldarria da. Narrazioen sortze eta transmititzea gizakiak bere izatearen kontzientzia hartzen duenetik egin duen jardun intelektual eta, beraz, kulturala, bada ere, egungo garaietan bere izaera artistikoa du ardatz. Beste hainbat sormen adierazpen gisa -literatura, margogintza, antzerkia, dantza…-; berezko espazioa aldarrikatu behar du arte garaikidea den aldetik.

         Tradizioa ez da estutzen duen gerrikoa, garapenerako ikasbidea baizik. Kontalaritza garaikidea hitza esanaren artea izanik ere, bestelako baliabide artistikoak izango ditu bere eskura, ikuskari eszenikoa eskainiz, kontatzearen idealizazio erromantikotik aldenduta, egungo jendarteari jardun artistiko garaikide gisa aurkeztuz.

         Kontalari garaikidea sortzailea da. Bere funtzioa ez da, besterik gabe, kultur tradizio baten jarraitzailea, edo altxor baten zaindaria izatea. Kontalari garaikideak ipuin kontaketa jardun artistiko gisa ulertzen du, zeinetan, kontakizunaren bitartez, bere gogoeta, etiko zein estetikoa, eskaintzen dion publikoari. Eskaintza hori sormen lana da, sormen artistikoa; eta bere horretan hartuko du garrantzia, ez bestelako helburuen lortzeko bide bezala. Ipuin kontaketa garaikideak bere lekua aldarrikatu behar du arte eszenikoen barruan, horrela bakarrik ager baitaiteke bere garrantziarekin, garapenerako urrats egitea ahalbidetuz.

         Martxoaren 20ean ospatzen den Nazioarteko Ahozko Narrazioaren egunean, kontalaritzak aurtengo lemari jarraituz, Fortuna eta Patua, bere izatearen gaineko gogoeta aukera bikaina dauka.

Kontalaritza eta arkitektura

         Kontatzen den ipuina airean sortzen doa, espazioan. Ezer ez zegoen lekuan soinuek, mugimenduek, keinuek, begiradek hartzen dute lekua, beraien arteko interakzioan narrazioa osatuz. Kontalaria modu egokian uztartzen dituen sortzailea izango da, osagarri bakoitzak behar duen lekuan kokatuz, dagokion funtzioa bete araziz. Kontalaria kontakizunaren arkitektoa bihurtuko da, eraikin horretan barneratzen dena kontalariaren erakutsitako espazioetan lekua hartuz.

Kontaketak baina, bestelako arkitekturak behar ditu ere. Narrazioak osatzen duen eraikina bere edertasunean gozatzeko, ezinbestekoa izango du espazio egokian agertzea. Kontaketa ekintza bakoitzak bere lekua izan beharko du; espazio guztiak ez baitira berdinak, kontaketa guztiak berdinak ez diren bezala. Narrazioaren barne egitura bezain garrantzitsua bihurtuko da espazioaren arkitektura. Espazio fisiko egokien beharra kontalaritzatik kanpoko beste sortzaileekin elkarlanerako beta ematen du.

Beste kontuen artean, hauekin ere aritu ginen Avilan antolatzen den Cuentacuarenta Ahozko narrazio zikloan. Gaztelako hiri horretako Arkitektoen Elkargoa laguntzaile izanik ezinbestez atera da gaia. Bere egoitzan ipuin saioak burutzeaz gain, arkitektura eta ahozko narrazioa hizpide hartuz mahai ingurua antolatu da, arkitektoak eta kontalariak euren burutazioak trukatzeko asmoz. Sormenaren bi arlo, itxuraz zerikusi handirik gabekoak, baina elkarren osagarri izan daitezkeenak; izan ere, pertsonen heziketan eta garapenean eraikin materialak zein inmaterialak bizitzaren kalitatearen erakusgarri bihurtzen baitira

         

         .

.