2010(e)ko otsailaren 18(a), osteguna

Jo sabi un conte

Agian ipuin bat kontatzerakoan dagoen gauzarik zailenetakoa hastea izango da. Hasierak emango digu etorriko denaren giroa. Istorioa bera baino lehenago dago hasiera. Entzulearen aurrean jarri. Hitzik oraindik ez da irten zure ahotik, baina komunikazioa hasi da. Begiradak, gorpuztaren mugimenduak, ibilera, keinuak... Gauza asko gertatzen dira ipuina kontatzen hasi aurretik. Kontalariak egoera horretan pentsatzen ari dena, entzule/ikusleak pentsatzen ari dena. Elkarri nolabaiteko erradiografia egiten. Eta lehenengo hitza kontalariaren ahotik irteten denean... Ene! Une zaila bezain liluragarria.
Lehengoan Gaskuñako ipuinak irakurtzen ari nintzela, hasiera ederra topatu nuen: "Jo sabi un conte", Nik ipuin bat dakit. Bere soiltasunean, derrepente mundu bat zabaltzen du hasiera honek: kuriositatearen mundua. Eta orduan entzuleak jakin nahiko du zein ipuin dakizun zuk. Imajinatu egoera. Kontalaria jende aurrean jartzen da. Mantxo irten da eskenatokira. Parez pare ditu ikusleak. Arnasa sakon hartzen du eta dio: "Nik ipuin bat dakit", eta fantasiaren munduaren atea zabaltzen du une horretan. Agian, kontalariak berak ere jakin nahiko du zein ipuin dakien berak; entzulea bihurtuko da kontalaria. Haurraren pare jarriko da kontalaria, zerbait daki eta esan egin nahi du. Eta aurrean duen jendeak jakin nahiko du hain modu sinplean bezain zuzenean aurkeztu duena.
Ipuin bat kontatzen hastea ez da erraza, ez; hala ere ez da hain konplikatua. Sinpletasunean dago kakoa, hurbiltasunean, dakizun hori kontatzeko grinean. Norbaiti zerbait kontatzeko duzunean ez duzu errebuelta bihurrietan ibili behar; zerbait kontatzeko duzula esatea besterik ez duzu, eta orduan bere belarriak, eta begiak, eta zentzu guztiak zabalduko ditu jakinminez.
Eta nik ipuin bat dakit, oso ipuin ederra; baina hori beste batean izango da.

2010(e)ko otsailaren 3(a), asteazkena

VI trobades de narradores i narradors


Seigarren urtez kontalarien topaketak izan genituen urtarrilaren amaieran. Aurten Valentzia aldera jo genuen, Lliria herrira. Euskal Herritik irten euripean eta Valentziara heldutakoan eguzkia nagusi, nahiz eta berorik ez. Baina eguraldiak ez zigun eragotziko asteburu arrunt interesagarria pasatzea. Cadiz, Mondoñedo, Espluges de Francolí, Hondarribia, El Escorial herriak izan dira aurreko bost edizioak Espainiar estatuan bizi garenon kontalarien topaketa lekuak. Beste edizioekin alderatuta, aurtengoan pausu berriak eman direla iruditzen zait. Heldutasun handiagoarekin heldu dizkiegu gaiei eta eztabaidetan somatzen zen partaideok eztabaida gose ginela. Bi gai nagusi izan dira, bilkuretan zein lagunartean, aurtengo protagonistak; alde batetik profesionalizazioa eta beste aldetik kontalarien elkarteak, biak ere antzeko ildotik abaitu direlarik. Lurralde ezberdinetan sortutako elkarteak eta estatu mailan osatu berri den kontalari profesionalen elkartea izpide izateak gogoeta garrantzitsuetarako parada eman digu. Nire ustetan eboluzio baten erakusle dira, izan ere ofizio hau sendotzen ari denaren seinale, aspalditik zetozen kezkak eta dinamikak gorpuzten ari baitira. Jakina, honek ez du esan nahi bide zabaletik goazenik, eztabaidak eta kontrako iritziak agerian baitaude, baina kolektibo bizia dela adierazten dute horiek. Aurrean bide zaila baina era berean interesgarria ikusten dut nik behintzat. Gure esku dago ahalik eta modu onenean bideratzea guztia.